خليجفارس بهشت رمزگذاران را در خود جاي دادهاست
پس از رسواييهاي جنجالي و به راهافتادن دومينوي فروپاشي طي دو سالگذشته، رهبران صنعت داراييهاي رمزنگاريشده به سرمايهگذاران جديد و ثروتمند نياز دارند. با اين توصيفهاي واضح بهنظر ميرسد چرا مديران کريپتو در حال کوچ به يکي از پر رونقترين مراکز تجاري جهان؛ اماراتمتحدهعربي هستند. بهطوري که از شرايط برميآيد بهنظر ميرسد شرکتهاي رمزنگاري با توجه به چشمانداز نامساعد فعاليت زير سايه سيستمهاي نظارتي، در حال کوچ از آمريکايشمالي به سمت شرق هستند. در يک سالگذشته، دبي سازمان تنظيم مقررات داراييهايمجازي (VARA) را تاسيس کرده است و با همراهي شهر همسايه ابوظبي بهدنبال تصويب چارچوب نظارتي دوستدار داراييهاي رمزنگاريشده در سالجاري هستند. از سوي ديگر بهتازگي کميسيون اوراقبهادار و معاملات آتي هنگکنگ شروع به پذيرش درخواست مجوزهاي مبادلات ارزهاي ديجيتال کردهاست.
شکار ميلياردرها
از اولين گروههايي که راه خود را بهجـــزيـــره بازکردند Binance، OKX و Nomura’s Laser Digital بودند که دبي را بهعنوان مقصد جديد خود انتخاب کردهبودند. حتي سم بنکمنفريد در هفتههاي قبل از فروپاشي FTX به اميد يافتن سرمايهگذاران جديد حوزه خليجفارس را در رادار خود قرارداده بود. پس از دبي اکنون ابوظبي به بهشت زميني وفاداران داراييهاي ديجيتال و همچنين ميلياردرهاي ساير صنايع تبديل شدهاست. والاستريت در گزارش خود اشاره ميکند اماراتمتحدهعربي تلاشهاي بسيار بيشتري از جذب دانشمندان و ساختن آزمايشگاه انجام دادهاست. مسوولان اين کشور با الگو قراردادن نمونه مراکز فناوري موفقي مانند سيليکونولي آمريکا، اکوسيستمي کامل با نقشهاي کاملا مشخص براي دانشمندان داخلي و بينالمللي، حاميان مالي شرکتها، سرمايهگذاران و شرکاي تحقيقاتي دانشگاهي ايجادکرده است. چنين فشاري براي توسعه توسط رهبري مصمم به استفاده از ثروت ملي بهدست آمده از سوختهاي فسيلي براي آمادگي کشور و جهان براي آيندهاي بدوننفت هدايت ميشود.
اماراتمتحدهعربي بهدنبال برنامهريزي براي گذار از اقتصادي مبتني بر کالا به اقتصادي مبتني بر دانش است. براي اين منظور در2020، دولت شوراي تحقيقات فناوري پيشرفته را تاسيس کرد که نهتنها TII، بلکه سازمان توسعهتجارت بهنام ASPIRE و مرکز شتابدهنده بهنام VentureOne را نيز شامل ميشد. اين دانشگاه با موسسات آموزشي ديگر از جمله دانشگاه محمد بنزايد مختص هوشمصنوعي و دانشگاه علم و فناوري خليفه تکميل ميشود. در هفتههاي اخير، کسبوکارهاي رمزنگاري مانند Copper، Paxos و eToro همگي بهعنوان گام بعدي براي گسترش جهاني به ابوظبي رفتهاند. هر سه شرکت واحدهايي را در منطقه اقتصادي بينالمللي امارات بهنام بازار جهاني ابوظبي تاسيس کردهاند. بر اساس مصاحبههاي متعدد مديران ارزهاي ديجيتال ميتوان مطمئن شد اشتياق حاکمان عرب، اماراتمتحدهعربي را به خطمقدم نوآوري در داراييهاي ديجيتال بدل کردهاند؛ کماکان مقامات بازار جهاني ابوظبي (ADGM) و صندوق سرمايهگذاري مستقل امارات Mubadala با آغوشباز از استارتآپها استقبال ميکنند.
مهاجرت به مناطقي که ادامه فعاليت در آنجا آسودگي خيال بيشتري را براي فعالان دارد به امري نظاميافته تبديل شدهاست و همزماني جلسات کوينبيس با مقامات اماراتمتحدهعربي براي بحث درباره راهاندازي مرکز توسعه اتفاقي بهنظر نميرسد. جانينا پتروسکا، وکيلي ليختن اشتايني که به مشتريان رمزارز در انجام معاملات، بهويژه توکنهاي امنيتي مشاوره ميدهد، بنيانگذاران استارتآپها را عشاير ديجيتال مينامد که دائما در حال بررسي چشمانداز فعاليت خود هستند و به جايگذاريهاي مختلف و امکانپذير چينش مهرههاي خود در صفحه فکر ميکنند. به گفته پتروسکايا، اگرچه فضاي قانوني براي فعالان رمزارز اهميت بالاي دارد، اما تنها عاملي نيست که مورد بررسي قرار ميگيرد. از عوامل مهم ديگر ميتوان به فضاي سرمايهگذاري مساعد، سهولت انجام تجارت و ماليات کم اشاره کرد.
رنگ طلايي بليت سفر به خليجفارس از ديد هيچ کارآفريني پنهان نيست؛ ابوظبي در حال جذب سرمايهداران ارز ديجيتال و نخبگان مالي نظام فعلي است. چانگ پنگ ژائو، ثروتمندترين مرد کريپتو، مديرعامل سابق بايننس، درميان دهها نفر از افراد شاخصي قرار دارد که در حال راهاندازي پروژههاي جديد خود؛ ابزار ويژه مالي (SPV) در ابوظبي است.
ابزار مالي ويژه که نهاد با هدف ويژه (SPE) نيز ناميده ميشود، نوعي شرکت فرعي است که يک شرکت مادر براي جداسازي ريسک مالي خود ايجاد ميکند. وضعيت حقوقي اين شرکتها بهعنوان يک شرکت مجزا باعث ميشود که حتي در صورت ورشکستگي شرکت مادر، تعهدات آن ايمن باقيبمانند. بههمين دليل، گاهي اوقات ابزار مالي ويژه، يک نهاد با وضعيت ورشکستگي مجزا نيز ناميده ميشود. همانطور که در سال2001 در رسوايي انرون مشاهده شد، اگر از راههاي گريز حسابداري سوءاستفاده شود، اين ابزارهاي مالي ويژه ممکن است به روش مالي مخربي براي پنهانکردن بدهي شرکت تبديل شوند.
در مقايسه با 46مورد SPV در سال2016، اکنون بيش از 5هزار شرکت ابزار ويژه مالي (SPV) در ADGM وجود دارد که از جمله آنها ميتوان به شرکتهاي مرتبط با خانواده آداني هند، ري داليو ميلياردر صندوق سرمايهگذاري و ولاديمير ليسين، غول صنعت فولاد روسي اشاره کرد. دنياي کريپتو اکنون بيش از هر زمان ديگري به جذب پول نياز دارد و بهدنبال سرمايهگذاراني است نگراني بابت نوسانات يا رسواييها ندارند.
در زمانهاي که بازارها تشنه پول نقد هستند، شرکتها و بانکها از سراسر جهان تيمهاي تخصصي خود را به شهرهايي مانند رياض و ابوظبي ميفرستند تا ايدههاي سرمايهگذاري را ارائه کنند. در سطوح جنونآميز بالاي فعاليت، برخي از مديران ممکن است روزها در انتظار براي ديدار با مقامات باشند. مذاکرات تنها آغاز شگفتيهاست، وقتي نمايندگان شرکتها به قسمت ارائه طرح ميرسند، با دنياي پيچيدهاي روبهرو ميشوند. اتاقهايي که بزرگترين تصميمها اغلب مستلزم اشاره شيوخ حاکم است و مرز بين سرمايهگذاري و سياست مشخص نيست.
هجمه ثروت تازه بنيان، صندوقهاي سرمايه خليجفارس را در راه استراتژيکترشدن جسورتر کردهاست. بلومبرگ در گزارش خود به اين نکته اشاره دارد که به گفته مشاوران و مديراني که در حال همکاري با اين کشورها هستند، اکنون به سختي ميتوان سرمايهگذاران خاورميانهاي را متقاعد کرد. در حالحاضر بهسرعت طرحهايي که با اهداف آنها براي ملتسازي يا بازده موردنظر همخواني ندارد، رد ميشوند.
در سالهاي گذشته، سرمايهگذاران حوزه خليجفارس با خريد داراييهايي مانند باشگاه فوتبال منچستر سيتي، املاک منهتن و مرکز خريد هارودز لندن، به شهرت جهاني دستيافتند. اکنون متخصصان بازار ميگويند؛ آنها قصد دارند در بازي سرمايهگذاري تاکتيک متفاوتي را در پيش گيرند و از ثروت خود براي ايفاي نقش بزرگتري در صحنه جهاني، تنوعبخشيدن به اقتصاد و کسب نفوذ ژئوپليتيکي استفاده کنند. ابوظبي و دبي نقش رهبري در جذب فعالان صنعت دارايي ديجيتال به حوزههاي قضايي خود را بر عهده گرفتهاند. ابوظبي و دبي هرکدام چارچوبهاي نظارتي جامعي را براي تنظيم داراييهاي ديجيتال ابداع کردهاند که به بسياري از مشکلات و رويکردهاي مشابه ساير حوزههاي قضايي رسيدگي ميکند و مهمتر از همه، شامل تعريف موضوع مقررات در مورد داراييهاي ديجيتال است.
اماراتمتحدهعربي از هفت امارت تشکيل شدهاست که هر امارت (هر ايالت) اين اختيار را دارد تا به وضع قوانين جديد بپردازد و قانونگذاري در صلاحيت انحصاري دولت فدرال اماراتمتحدهعربي (مانند امورخارجه، دفاع و امنيت) نيست. هر امارت خود به تنهايي مسوول تنظيم قوانين مربوط به داراييهاي ديجيتال است. وضعيتي که به تقويت رقابت درون دولتي را از طريق مقررات تجاري و سرمايهگذاري از طريق مشوقها، از جمله معافيتهاي مالياتي و مناطق آزاد اقتصادي تعيينشده ميپردازد.
بهعنوان مثال، بازار جهاني ابوظبي(ADGM) راهنماي روشني در طبقهبندي و ماهيت متفاوت داراييهاي ديجيتال مختلف ارائه کرده است که بهوضوح بين «داراييهايمجازي» مانند اتريوم و بيتکوين، «اوراقبهادار ديجيتال» و ساير توکنهايي که انواع مختلفي از ابزارها و کارکردهاي مختلف را ارائه ميکنند، تمايز قائل شدهاست. سازمان تنظيم مقررات داراييهايمجازي دبي (VARA) نيز همچون ابوظبي داراييهاي ديجيتال را با ويژگيهاي خاصي و بهصورت مجزا تعريف کردهاست، اگرچه دبي طبقهبندي گستردهتري را انتخاب کرده است و «داراييهايمجازي» را بهعنوان «هرگونه نمايه ديجيتالي ارزشمند که ممکن است بهصورت ديجيتالي مبادله شود، انتقال يابد يا بهعنوان ابزار مبادله يا پرداخت استفاده شود» تعريف ميکند.
سيستمهاي آسانگير ADGM و VARA براي ثبتنام و صدور مجوز بسيار بهتر از پيروي از دستورالعملهاي متفاوت و گاه متناقض کميسيون بورس و اوراقبهادار آمريکا درباره امکان فعاليت قانوني است که در مقابل، کاملا غيرقابل نفوذ است. داراييهاي ديجيتال در حال تجربه شرايط بحراني مداوم است؛ وضعيتي که در آن روزها از پي سالها ميگذرند و به سبب ماهيت هنجارشکنانه خود، هنجار تلقي ميشود. چنين صنعتي سزاوار مقررات پويا است و بهنظر ميرسد امارات در راه دستيابي به چنين هدفي است.