به گزارش سلامت نیوز به نقل از فارس،اهدای عضو، یکی از ایثارگرانه‌ترین جلوه‌های انسانیت است؛ اقدامی که در آن، فردی پس از مرگ مغزی، اعضای سالم بدنش را برای نجات جان دیگران اهدا می‌کند و از این طریق، زندگی را به کسانی بازمی‌گرداند که در انتظار نفس دوباره‌ای هستند.
امروز، روز ملی اهدای عضو است.
روزی برای ترویج فرهنگ بخشش اعضا و بافت‌های بدن پس از مرگ مغزی؛ روزی برای آگاه‌سازی جامعه از اهمیت این اقدام نجات‌بخش.
نگاهی اخلاقی و دینی به اهدای عضو:
در متون دینی و اخلاقی، اهدای عضو نه‌تنها اقدامی قابل‌قبول، بلکه عملی ارزشمند و ثواب‌آفرین است. در قرآن کریم آمده است:
«و مَن أحیاها فکأنّما أحیا الناس جمیعاً» (مائده، آیه ۳۲)
یعنی هرکس انسانی را نجات دهد، گویی تمام انسان‌ها را نجات داده است.
مرگ مغزی؛ پایان مغز، نه قلب:
در شرایط مرگ مغزی، عملکرد مغز به‌طور کامل و غیرقابل‌برگشت از بین می‌رود. بیمار نه توان دیدن دارد، نه واکنش نشان می‌دهد و نه بدون دستگاه، می‌تواند نفس بکشد. در این وضعیت، با وجود عملکرد موقت برخی اعضا مانند قلب، مغز کاملاً از کار افتاده و بازگشتی در کار نیست.
علل رایج مرگ مغزی:
تصادف‌های رانندگی، سقوط از ارتفاع، سکته مغزی، مسمومیت شدید و غرق‌شدگی از جمله دلایل اصلی بروز مرگ مغزی هستند.
🫀 چه اعضا و بافت‌هایی قابل اهدا هستند؟
اعضایی مانند قلب، کلیه، کبد، ریه، روده، لوزالمعده و همچنین بافت‌هایی مثل قرنیه، پوست، تاندون، غضروف، استخوان و دریچه قلب، همگی قابلیت پیوند به بیماران نیازمند را دارند. نکته مهم اینکه برخلاف اعضا، برخی بافت‌ها تا ۴۸ ساعت پس از مرگ هم قابل استفاده و ذخیره‌سازی هستند.
آمارهای نگران‌کننده و فرصت‌های از دست‌رفته:
طبق آمار وزارت بهداشت، سالانه حدود ۲هزار بیمار مرگ مغزی به اهدا نمی‌رسند. اگر تنها سه عضو از هر یک قابل استفاده باشد، حدود ۶ هزار عضو قابل پیوند سالانه دفن می‌شوند. این در حالی است که بیش از ۲۷ هزار بیمار در لیست انتظار پیوند عضو قرار دارند و روزانه ۱۰ تا ۱۲ نفر به دلیل نرسیدن عضو مناسب جان خود را از دست می‌دهند.
جایگاه ایران در اهدای عضو:
ایران از نظر پیوند اعضا از افراد مرگ مغزی در رتبه ۲۱ جهان و از نظر پیوند از فرد زنده در رتبه ۱۴ قرار دارد. رتبه کلی کشور در اهدای عضو، جایگاه ۲۶ جهانی است. این در حالی است که با توسعه زیرساخت‌های پیوند و افزایش آگاهی عمومی می‌توان این آمار را بهبود بخشید.
موانع و چالش‌ها:
مهم‌ترین چالش پیش‌روی اهدای عضو در ایران، فعال نبودن بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز درمانی در مدیریت بیماران مرگ مغزی و نبود نظام هماهنگ اطلاع‌رسانی است. همچنین باورهای غلط، کمبود آموزش و ضعف در ترویج فرهنگ اهدای عضو از دیگر موانع اصلی هستند.
راه نجات، گسترش فرهنگ اهدای زندگی است:
حالا که می‌دانیم با هر اهدای عضو، می‌توان چندین نفر را از مرگ نجات داد، لازم است مسئولان سلامت و جامعه پزشکی در کنار رسانه‌ها و نهادهای فرهنگی، گام‌های مؤثرتری برای افزایش آگاهی عمومی و ترویج این فرهنگ ایثارگرانه بردارند.
