شعيب حسني تفکر انتقادي يعني توانايي جمعآوري و تجزيه و تحليل اطلاعات براي رسيدن به يک نتيجه منطقي. اين مهارت تقريبا در هر صنعتي مهم است و در طيف وسيعي از موقعيتها قابل استفاده است. دليلش اين است که تفکر انتقادي موضوع خاصي نيست، بلکه توانايي شما در تجزيه اطلاعات، دادهها، آمار و ديگر جزئيات براي شناسايي راهحلهاي رضايتبخش است.مهارتهای برتر در تفکر اقتصادی….
گامهايي براي تقويت مهارتهاي تفکر انتقادي
محققان مختلف تعاريفي از تفکر انتقادي ارائه کردهاند که هر کدام بر جنبههاي متفاوت اين فرآيند پيچيده شناختي تاکيد دارند:
مايکل اسکريون، فيلسوف آمريکايي، تفکر انتقادي را به عنوان «فرآيند منضبط فکري براي مفهومسازي، بهکارگيري، تجزيه و تحليل، ترکيب و/يا ارزيابي اطلاعات جمعآوري شده يا توليد شده از طريق مشاهده، تجربه، تأمل، استدلال يا ارتباط بهطور فعال و ماهرانه، به عنوان راهنماي باور و عمل» تعريف ميکند.رابرت انيس، استاد بازنشسته دانشگاه ايلينويز، تفکر انتقادي را به عنوان «تفکر معقول و تأملي متمرکز بر تصميمگيري درباره اينکه چه چيزي را بايد باور کرد يا انجام داد» توصيف ميکند.
…………………………………………………………………………….
بیشتر بخوانید :چطور مهارت هاي کاريمان را به رخ بکشيم
…………………………………………………………………………….
دايان هالپرن، روانشناس شناختي و رئيس سابق انجمن روانشناسي آمريکا، آن را به عنوان «استفاده از مهارتها يا استراتژيهاي شناختي که احتمال دستيابي به نتيجه مطلوب را افزايش ميدهد» تعريف ميکند.توسعه مهارتهاي تفکر انتقادي باعث بهبود مهارتهاي حل مساله، افزايش توانايي تصميمگيري مبتني بر دادهها و ارائه روشي براي مقابله با مشکلات پيچيده ميشود. متفکران انتقادي خوب با ابهام راحت هستند و مايلند فرضيههاي خود را به چالش بکشند تا به بهترين نتيجه برسند.
مهارتهاي برتر تفکر انتقادي
تفکر انتقادي براي موفقيت در زندگي روزمره، آموزش عالي و محيطهاي حرفهاي ضروري است. کتاب راهنماي «بنياد تفکر انتقادي» آن را به عنوان فرآيند مفهومسازي، تجزيه و تحليل، ترکيب و ارزيابي اطلاعات تعريف ميکند. بدون ترتيب خاصي، هشت توانايي کليدي تفکر انتقادي وجود دارد که ميتواند به شما کمک کند در هر موقعيتي برتر باشيد:
-1تفکر تحليلي. شامل ارزيابي دادهها از منابع متعدد به منظور دستيابي به بهترين نتيجه است. افراد با تفکر تحليلي ميتوانند: الگوها و روندها را در دادهها شناسايي کنند.-مسائل پيچيده را به اجزاي قابل مديريت تقسيم کنند.-روابط علت و معلولي را بشناسند.-قدرت استدلال و شواهد را ارزيابي کنند.-به عنوان مثال، يک تحليلگر داده، ارقام پيچيده فروش را تجزيه ميکند تا روندها و الگوهايي را که استراتژي بازاريابي شرکت را مشخص ميکنند، شناسايي کند.
-2گشادهرويي. ذهن باز به شما امکان ميدهد که ايدهها، استدلالها و اطلاعات جديد را بدون پيشداوري در نظر بگيريد. متفکران انتقادي نشان ميدهند: تمايل به در نظر گرفتن ديدگاههاي جايگزين-امکان تعليق قضاوت تا زمان جمعآوري شواهد کافي-پذيرش انتقاد و بازخورد سازنده-انعطافپذيري در بهروز کردن باورها بر اساس اطلاعات جديد
به عنوان مثال، در طول يک جلسه توسعه محصول، يک رهبر تيم بهطور فعال ايدههاي غيرمتعارف اعضاي جوان را در نظر ميگيرد که منجر به راهحلي نوآورانه ميشود.
-3حل مساله. اين مهارت نياز به توانايي شناسايي مسائل، ايجاد راهحلهاي ممکن، ارزيابي جايگزينها و اجراي بهترين مسير اقدام را دارد. جنبههاي کليدي حل مساله عبارتند از: مشخص کردن مشکل-جمعآوري اطلاعات مربوطه-توفان فکري راهحلهاي بالقوه-ارزيابي مزايا و معايب هر گزينه-پيادهسازي و نظارت بر راهحل انتخاب شده-تأمل در مورد نتيجه و تعديل در صورت لزوم
به عنوان مثال، يک مدير دبيرستان از مهارتهاي حل مساله براي مقابله با کاهش مشارکت دانشآموزان از طريق نظرسنجي، مشورت با کارشناسان آموزش عالي و اجراي برنامه درسي جديدي که سختگيري تحصيلي را با کاربردهاي عملي و در دنياي واقعي متعادل ميکند، استفاده ميکند.
-4قضاوت مستدل. اين مهارت شامل تصميمگيري متفکرانه بر اساس تجزيه و تحليل منطقي شواهد و بررسي کامل گزينههاست. جنبههاي کليدي قضاوت مستدل عبارتند از: جمعآوري و تجزيه و تحليل عيني اطلاعات-ارزيابي اعتبار و ارتباط شواهد-در نظر گرفتن چند ديدگاه قبل از نتيجهگيري-تصميمگيري براساس استنتاج منطقي و استدلال صحيح
به عنوان مثال، يک معلم علوم دبيرستان از قضاوت مستدل براي طراحي آزمايش استفاده ميکند و قبل از نتيجهگيري در مورد فرضيه، نتايج را با دقت مشاهده و تجزيه و تحليل ميکند.
-5تفکر بازتابي. اين فرآيند شامل تجزيه و تحليل فرآيندهاي فکري، اقدامات و نتايج خود براي به دست آوردن درک عميقتر و بهبود عملکرد آينده است. جنبههاي کليدي تفکر بازتابي عبارتند از: بررسي انتقادي مفروضات و سوگيريهاي شناختي خود-در نظر گرفتن ديدگاههاي مختلف-ترکيب اطلاعات از تجربيات و منابع مختلف-بهکارگيري بينش براي بهبود تصميمگيري و اقدامات آينده-ارزيابي و تنظيم مداوم فرآيندهاي تفکر خود
به عنوان مثال، يک سازماندهنده جامعه، نتايج يک رويداد عمومي اخير را با در نظر گرفتن اينکه چه چيزي خوب کار کرده و چه چيزي ميتواند براي ابتکارات آتي بهبود يابد، منعکس ميکند.
-6 ارتباطات. مهارتهاي ارتباطي قوي به متفکران انتقادي کمک ميکند تا ايدهها را به وضوح و متقاعدکننده بيان کنند. جنبههاي کليدي ارتباط در تفکر انتقادي عبارتند از: بيان واضح ايدههاي پيچيده-گوش دادن فعال و درک مطلب-انطباق سبکهاي ارتباطي با مخاطبان مختلف- ساختن و ارائه استدلالهاي متقاعدکننده
به عنوان مثال، يک مدير بهطور موثر يک خطمشي جديد شرکت را براي تيم خود توضيح ميدهد و به نگرانيهاي آنها رسيدگي ميکند تا اطمينان حاصل کند که همه پيامدهاي آن را درک کردهاند.
-7تحقيق. متفکران انتقادي با مهارتهاي پژوهشي قوي، اطلاعات را از منابع مختلف جمعآوري، ارزيابي و ترکيب ميکنند. تحقيقات موثر عبارتند از:
شناسايي منابع معتبر و مرتبط-ارزيابي اعتبار و سوگيري منابع-ترکيب اطلاعات از منابع متعدد-شناسايي خلأهاي موجود در دانش
به عنوان مثال، يک روزنامهنگار قبل از انتشار مقالهاي در مورد يک موضوع بحثبرانگيز، اطلاعات را از چند منبع معتبر تاييد ميکند.
-8تصميمگيري. تصميمگيري موثر، اوج مهارتهاي مختلف تفکر انتقادي است که به فرد امکان ميدهد نتيجهگيري و تعميمهاي منطقي داشته باشد. جنبههاي کليدي تصميمگيري عبارتند از:
تعيين معيارهاي روشن براي ارزيابي-جمعآوري و تجزيه و تحليل اطلاعات مربوطه-در نظر گرفتن پيامدهاي کوتاهمدت و بلندمدت-مديريت عدماطمينان و ريسک-متعادل کردن منطق و شهود
به عنوان مثال، يک صاحبخانه قبل از تصميم به سرمايهگذاري در پنلهاي خورشيدي، هزينهها، مزايا و پيامدهاي بلندمدت را ميسنجد.
…………………………………………………………………………….
بیشتر بخوانید :سرمايه آزاد – وام آزاد
…………………………………………………………………………….
گامهايي براي بهبود تفکر انتقادي
تفکر انتقادي مهارتي است که با دنبال کردن اين هفت مرحله ميتوانيد آن را پرورش دهيد. اين مراحل به شما کمک ميکنند مطمئن شويد که بهطور دقيق و منطقي عمل ميکنيد.
1-تجزيه و تحليل و تفسير اطلاعات. شروع با تجزيه و تحليل و تفسير اطلاعاتي که در اختيار داريد، بخش اساسي تفکر انتقادي است. ابتدا دادهها را به دقت بررسي کنيد و منابع مختلف را ارزيابي کنيد تا بينشهاي معناداري استخراج کنيد.
2- شناسايي تعصبات شخصي. همه ما به نوعي تعصبات داريم. شناسايي و درک تعصبات شخصي خودتان ميتواند به شما کمک کند تفکر خود را بهبود بخشيد و به نتيجهگيري دقيقتري برسيد.
3-طرح سوالات مناسب. پرسيدن سوالات درست و مناسب به شما کمک ميکند اطلاعات بيشتري به دست آوريد و به جزئيات موضوعات عميقتري دست يابيد. سوالات باز بهويژه مفيد هستند.
4-بررسي اعتبار منابع. هميشه منابعي که استفاده ميکنيد را بررسي کنيد تا مطمئن شويد قابل اعتماد هستند. اين کار به شما کمک ميکند اطلاعات نادرست يا مغرضانه را از تحليلهاي خود حذف کنيد.
5-ترکيب و تجزيه/ تحليل شواهد. پس از جمعآوري دادهها، از آنها براي تجزيه و تحليل و ارزيابي گزينههاي مختلف استفاده کنيد. اين فرآيند بايد شامل ارزيابي همه شواهد و شناختن نقاط قوت و ضعف آنها باشد.
6- سازماندهي و بيان افکار. تفکرات خود را بهطور سازماندهيشده و منطقي بيان کنيد تا ديگران بتوانند به راحتي آنها را درک کنند. اين موضوع شامل نگارش، سخنراني و ساير روشهاي ارائه ميشود.
7- تفکر بازتابي و بازخورد. پس از اتمام کار، زمان بازنگري و بازتاب دادن است. ببينيد چه چيزهايي ميتواند بهبود يابد و از بازخوردهاي ديگران براي تقويت تفکر خود استفاده کنيد.
اهميت تفکر انتقادي
در دنيايي که اطلاعات بيش از هميشه در دسترس است، تفکر انتقادي ابزاري ضروري براي مقابله با چالشهاي پيچيده زندگي روزمره است. اين مهارت به شما کمک ميکند از افکار خود دفاع کنيد، تصميمات منطقي بگيريد و با پيچيدگيهاي مختلف روبهرو شويد. با تمرين و پرورش مداوم، ميتوانيد تفکر انتقادي را به يکي از مهارتهاي کليدي زندگي خود تبديل کنيد. تفکر انتقادي از جمله مهارتهاي اساسي است که در زندگي شخصي، تحصيلي و حرفهاي به کار ميآيد. در دنياي امروز که اطلاعات از هر سو به سرعت در حال تغيير است و پيچيدگيهاي مختلفي پيش روي ما قرار دارد، داشتن اين مهارت کمک ميکند بتوانيم به شکل موثرتري با چالشها روبهرو شويم.
مزاياي کليدي تفکر انتقادي عبارتند از:
تصميمگيري بهتر: تفکر انتقادي به شما کمک ميکند با جمعآوري و تحليل دقيق اطلاعات، تصميمات منطقيتري بگيريد. اين مهارت به شما اجازه ميدهد به جاي واکنشهاي آني و احساسي، با روشهايسنجيده و منطقي به مسائل نگاه کنيد.
حل مساله کارآمدتر: با توسعه مهارتهاي تفکر انتقادي، ميتوانيد مسائل پيچيده را به بخشهاي کوچکتر و قابل مديريت تقسيم کرده و راهحلهاي موثرتري پيدا کنيد.
پيشگيري از تعصبات: تفکر انتقادي شما را قادر ميسازد از تعصبات شخصي و گروهي خود آگاه شويد و به جاي اينکه به سرعت نتيجهگيري کنيد، ابتدا شواهد و دادههاي مختلف را بررسي کنيد.
بهبود مهارتهاي ارتباطي: با توانايي در بيان واضح و منظم افکار، ميتوانيد ايدهها و نظرات خود را به شيوهاي قانعکننده به ديگران منتقل کنيد. اين امر به بهبود ارتباطات حرفهاي و شخصي کمک شاياني ميکند.
افزايش خلاقيت: تفکر انتقادي با بررسي و تحليل ايدهها و مسائل از زواياي مختلف، ميتواند به تقويت خلاقيت شما کمک کند. اين مهارت به شما اجازه ميدهد خارج از چارچوبهاي مرسوم فکر کنيد و راهحلهاي نوآورانهاي بيابيد.مهارتهای برتر در تفکر اقتصادی…
منبع :دنیای اقتصاد
مقالات مرتبط :
نظر اقتصاددانان برجسته تر در تاثير سياست بر اقتصاد
آیا در 2024 رونق به اقتصاد جهانی باز می گردد؟